Wat is autisme
Autisme is een niet makkelijk te vatten handicap, zelfs een eenduidige naamgeving blijkt niet eenvoudig en is bovendien onderhevig aan wetenschappelijke inzichten. Mensen met een autistische stoornis vormen een bontgekleurd gezelschap en de stoornis komt op heel verschillende manieren tot uiting. Autisme is een stoornis in het verwerken van informatie. Hun kijken en denken is gericht op losse fragmenten waar geen logische samenhang tussen bestaat, waardoor er geen (of een onjuiste) betekenis ontstaat.
De hersenstructuur van kinderen met een stoornis binnen het autisme wijkt af van het gemiddelde. De linker hersenhelft is bij autistische kinderen minder ontwikkeld, de ontwikkeling van deze hersenhelft is o.a. van belang voor de ontwikkeling van de taal en het onder woorden brengen van gedachten en gevoelens.
Ontwikkelstoornis
Autisme is een ontwikkelingsstoornis die altijd heeft bestaan en voorkomt in alle culturen. Autisme is niet te genezen en de wijze waarop de stoornis tot uiting komt en de ernst ervan kunnen sterk variëren. Hoewel er verschillende verschijningsvormen van autisme bestaan, wijst onderzoek erop op dat alle autisten op een aantal punten consequent tekort schieten. Voor kinderen met een autistische stoornis is de wereld opgebouwd uit losse fragmenten waar geen logische samenhang tussen bestaat. Autisme is niet aan de buitenkant te zien, dit betekent dat ouders vaak ten onrechte door hulpverleners of de school gewezen worden op de manier van opvoeden. Voor het kind betekent dit dat het niet begrepen wordt.
Autistische stoornis
Onder personen met een 'autistische stoornis' worden verstaan personen, van wie de ontwikkeling verstoord verloopt of verlopen is op grond van:
Een stoornis in het sociale contact, met name in de sociale wederkerigheid:De aard kan heel verschillend tot uiting komen. Sommige personen zijn heel passief en nauwelijks betrokken bij de hen omringende wereld, terwijl anderen geen afstand bewaren en vaak op bizarre claimende wijze iemands aandacht opeisen. Bovendien is zowel het inzicht in wat anderen voelen en denken , als het doorzien van sociale situaties zeer beperkt.
Een stoornis in de verbale en non-verbale communicatie. Sommige personen spreken in het geheel niet, anderen zijn misleidend welbespraakt, met alle mogelijke tussenvormen. Het blijft echter voornamelijk eenrichtingverkeer. Mimiek en gebarentaal is voor hen moeilijk te begrijpen en kan een bron van verwarring vormen.
Een stoornis in het verbeeldingsvermogen. Deze stoornis, zich onvoldoende iets kunnen verbeelden/voorstellen en er betekenis aan kunnen verlenen, kan zich uiten in o.a. een totaal gebrek aan verbeelding, inlevingsvermogen, maar ook in een teveel aan fantasie, waar het individu zich in verliest.
Een opvallen beperkt repertoire van interessen en activiteiten. Het individu heeft slechts oog voor enkele objecten, onderwerpen of activiteiten (bijvoorbeeld: draaiende wieltjes, treinen of het openen en sluiten van deuren. Hij kan hier zo door in beslag genomen of geobsedeerd worden dat hij veel te weinig interesse in andere zaken heeft, waardoor de ontwikkeling ernstig wordt belemmerd en zijn isolement toeneemt.
Diagnose
Voor autisme zijn criteria opgesteld volgens de DSM-IV. Dit omvat twaalf kenmerken, waarvan er minstens zes nodig zijn om de diagnose autisme te kunnen stellen.
Over het syndroom van Asperger is de laatste tijd veel geschreven en daar bestaan verschillende diagnostische instrumenten voor:
DSM-IV
ICD-10
kenmerken volgens Wing (2000)
kenmerken volgen Gillberg & Gillberg
en een overzicht van kenmerken volgens Delfos.
De kenmerken volgens DSM-IV komen overeen met die van autisme, alleen is er geen sprake van vertraging in de taalontwikkeling en achterstand in de cognitieve ontwikkeling. Bij PDD-NOS moeten drie of meer kenmerken voorkomen met in ieder geval kenmerken uit 'sociale interactie'.
Komt autisme veel voor?
Er zijn in Nederland naar schatting 25 tot 30.000 mensen met een autistische stoornis, 4 keer meer mannen dan vrouwen. Bij lang niet alle mensen is deze stoornis als zodanig vastgesteld. Ongeveer 75% van de leerlingen met een stoornis in het autismespectrum heeft een verstandelijke handicap. Velen daarvan bezoeken scholen voor speciaal onderwijs. Van de leerlingen met een normale intelligentie bezoekt een deel vanwege de bijkomende handicaps ook het speciaal onderwijs, de rest gaat naar het regulier onderwijs. Dit zijn o.a. de leerlingen met het Syndroom van Asperger en PDD-NOS. Helaas is intelligentie alleen geen waarborg of voorspeller voor goede schoolresultaten. Het kunnen volgen van en het zich aanpassen aan het schoolse leven is voor deze leerlingen een groot probleem. Zo'n probleem dat deze leerlingen steeds vaker zonder diploma de school verlaten en thuis zitten. Toch kunnen ze met behulp van begeleiding en coaching leren hoe ze aan het onderwijs kunnen deelnemen en hun diploma behalen.